Jesteś w trudnej sytuacji z powodu niepłacącego lokatora? Podejrzewasz, że mógł podpisać z Tobą umowę najmu z zamiarem nieregulowania czynszu?
W tym tekście znajdziesz też wzór zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa oszustwa przygotowany przez nasz Dział Prawny.
Sędzia stanął po stronie wynajmującego. Wreszcie bezpieczny wynajem mieszkań?
Po prawie 5 latach procesu sąd skazał na karę ograniczenia wolności lokatora, który nie płacił czynszu, choć zobowiązał się do tego w umowie najmu oraz miał potrzebne do tego pieniądze. Przestępstwo, za które została skazana ta osoba to oszustwo, w przepisach zwane “doprowadzeniem do niekorzystnego rozporządzenia mieniem”:
Art. 286 Kodeksu Karnego, § 1.
Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu, lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Podpisując umowę najmu, jej strony zaciągają wzajemne zobowiązania – właściciel ma udostępnić lokal bez ukrytych wad, w stanie, który jest znany lokatorowi, ten zaś ma za korzystanie z lokalu płacić czynsz najmu. Jeśli ktoś podpisze umowę (jakąkolwiek, chodzi nie tylko o umowę najmu) z zamiarem jej niedotrzymania i w ten sposób narazi drugą stronę na stratę, popełni przestępstwo oszustwa.
Oszust wreszcie dostał to, na co zasłużył
W opisywanym przypadku prokuratura udowodniła, że już podpisując umowę najmu mieszkania, przyszły lokator zamierzał nie wywiązywać się z obowiązku płacenia czynszu.
Popełnił w ten sposób oszustwo, ponieważ wynajmujący podpisał umowę najmu w dobrej wierze i oczekiwał wynagrodzenia za oddanie swojego mieszkania do użytku lokatorowi, został zaś celowo wprowadzony przez niego w błąd.
Gdyby właściciel nieruchomości wiedział, że nie będzie otrzymywał czynszu najmu, najpewniej do podpisania umowy nigdy by nie doszło. Oznacza to, że lokator celowo doprowadził do podpisania przez wynajmującego umowy, która była na jego własną szkodę.
Nieuczciwy lokator nie przestał płacić czynszu z powodu braku pieniędzy. Te z pewnością miał, skoro stać było go np. na luksusowe zakupy, którymi chwalił się w filmach publikowanych na portalu YouTube. Nie wywiązywał się zatem z zawartej umowy najmu celowo, chociaż miał taką możliwość. W efekcie do czasu wypowiedzenia umowy najmu był winny właścicielowi mieszkania kwotę niemal 17 000 złotych.
Był także wystarczająco niemądry, pewny swojej bezkarności lub jedno i drugie, by chwalić się posiadaniem pieniędzy w sposób, który umożliwił prokuraturze przedstawienie tego, jako dowodu przed sądem.
Oszustwo zagrożone jest karą do 8 lat pozbawienia wolności, a nieuczciwy lokator uniknął więzienia tylko dzięki swojej sytuacji rodzinnej. Okazało się, że przed ogłoszeniem wyroku urodziło mu się dziecko, przez co sąd zdecydował, by nie wysyłać przestępcy za kratki.
Zamiast tego otrzymał on karę 2 lat ograniczenia wolności w postaci 40 godzin nieodpłatnej pracy społecznej miesięcznie. Oznacza to, że przez wyznaczony czas będzie musiał poświęcać jeden tydzień w miesiącu na odpracowanie swoich przewinień.
Lokator, który oszukał wynajmującego jedynie cudem uniknął odsiadki
Sąd nakazał mu także zapłacić 5000 zł na Fundusz Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej i pokryć koszta sądowe w wysokości 4400 zł. Z nieznanych przyczyn sędzia nie zdecydował się nałożyć na skazanego obowiązku naprawienia szkody, co w tym przypadku oznaczałoby konieczność zapłacenia zaległych niemal 17 000 zł plus odsetek.
Nie wiadomo, czy wynajmujący będzie próbował odzyskać je na drodze cywilnej, tym bardziej że nieuczciwi lokatorzy, którzy koczują w cudzych mieszkaniach na koszt ich właścicieli, zwykle świetnie radzą sobie z ukrywaniem dochodów tak, by nie mogły one zostać zajęte przez komornika nawet po ewentualnej wygranej sprawie.
Ten wyrok to dla wynajmujących broń przeciwko nieuczciwym lokatorom
Niedawny wyrok daje właścicielom mieszkań na wynajem możliwość walki z bezczelnymi lokatorami – koczownikami, dla których mieszkanie bez płacenia jest sposobem na życie. Od tej pory każdy wynajmujący w sytuacji braku płatności, jeśli tylko będzie miał podejrzenia, że lokator ma środki, by spłacić zadłużenie, będzie mógł złożyć zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa do prokuratury.
Zapewne dla dużej części bezczelnych dzikich lokatorów zapowiedź takiego zgłoszenia będzie wystarczającym impulsem do tego, by uregulować należności, albo przynajmniej wynieść się z nielegalnie zajmowanego mieszkania. Sugerujemy też, by w podobnych sytuacjach wynajmujący starali się uzyskać od sądu nałożenie na sprawcę obowiązku naprawienia szkody.
Dział Prawny Rendin przygotował dla wynajmujących, którzy spotkają się z podobnym problemem zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa.
Wzór wypełnij danymi oszukanego wynajmującego (czyli swoimi) oraz nieuczciwego lokatora i dokładnym opisem sprawy, a następnie złóż w biurze podawczym prokuratury właściwej dla miejsca popełnienia przestępstwa (czyli adresu nieruchomości, za którą nie płaci i której nie chce on opuścić).
Jeśli będziesz chciał skorzystać ze wzoru, pamiętaj, by podać w nim jak najwięcej szczegółów sprawy i załączyć dowody, jakie masz. Może to być np. korespondencja między Tobą a lokatorem, wezwania do zapłaty, wypowiedzenie umowy, zeznania świadków, czy zrzuty ekranu z nieodebranymi połączeniami.
Ważne jest, by dowody te pokazywały złą wolę lokatora, a nie np. jego przejściowe problemy finansowe, czy zdrowotne. Warto pamiętać też, że jeden wyrok sądowy nie oznacza, że od tej pory każdy niepłacący lokator zostanie automatycznie skazany za oszustwo z tego samego paragrafu.
W Polsce sędziowie nie muszą orzekać zgodnie z wcześniejszymi wyrokami w podobnych sprawach, chociaż oczywiście biorą pod uwagę takie orzecznictwo. Mają jednak autonomię w wydawaniu wyroków, kierując się przepisami prawa i badając szczegółowo okoliczności danej sprawy.
Niepłacący lokator będzie też oszustem jedynie wtedy, gdy zaprzestanie regulowania czynszu, mimo że ma na to środki. Ważne też, by udowodnić, że od początku wprowadzał wynajmującego w błąd, wykorzystując jego niewiedzę lub niezdolność do właściwego zrozumienia sytuacji.
Pamiętaj, że jeśli ktoś wpadnie w problemy finansowe na przykład z powodu utraty pracy, choroby, itp. i przestanie płacić czynsz, ponieważ nie będzie miał na to pieniędzy, nie będzie to przestępstwem.
Podsumowanie
W polskiej rzeczywistości prawnej właściciele mieszkań na wynajem są dyskryminowani w stosunku do lokatorów, którzy dysponują szeroką ochroną bez względu na to, czy płacą za wynajęte mieszkania, czy nie.
Ten wyrok nie wyrówna być może szans wynajmujących, ale wierzymy, że da im do ręki broń w walce o sprawiedliwość. Liczymy, że nasz wzór zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa pomoże wynajmującym w uzyskaniu przynajmniej elementarnej sprawiedliwości.
Przypominamy też, że wszystkie osoby, które zamierzają wynajmować swój lokal, mogą podpisać umowę najmu na Rendin, zyskując dzięki temu jej skuteczną ochronę:
gwarancję rekompensaty strat wynajmującego na kwotę aż 10-krotności czynszu najmu za nieruchomość,
weryfikację wiarygodności finansowej kandydatów na lokatorów,
pomoc prawną przez cały okres wynajmu.
